کودهای زیستی، دستاوردی برای کشاورزی ارگانیک

افزایش قیمت نهاده‌های کشاورزی و به‌ویژه کودهای شیمیایی در سال‌های اخیر، تولید محصولات کشاورزی را تحت تأثیر قرار داده است. استفاده بی‌رویه از کودهای شیمیایی موجب مخاطرات زیست‌محیطی، تخریب تراکم خاک‌ها، کاهش مقدار آلی خاک و … می‌شود. امروزه کودهای زیستی جایگزین مطمئنی برای افزایش بهره‌وری خاک و رشد گیاه در کشاورزی پایدار مطرح می‌باشند. در این مقاله از سایت شیمی گل به بررسی کامل و دقیق این کودها می‌پردازیم.

کود زیستی یا بیولوژیک چیست؟

کود بیولوژیک تراکم زیادی از یک یا چند نوع ارگانیسم مفید خاکزی و یا مواد متابولیک این موجودات است که با یک ماده نگهدارنده همراه است و صرفاً به‌منظور تأمین عناصر غذایی موردنیاز گیاه، تولید می‌شود. در واقع کودهای بیولوژیک به مواد حاصلخیز کننده‌ای گفته می‌شود که حاوی تعداد کافی از یک یا چندگونه از میکروارگانیسم‌های مفید خاکزی هستند که ابتدا کشت و تکثیر داده شده و سپس به همراه مواد نگهدارنده خاص به‌صورت مایع یا خشک بسته‌بندی و عرضه می‌شوند.

میکروارگانیسم‌های موجود در این کودها چرخه مواد مغذی طبیعی خاک را بازیابی می‌کنند و مواد آلی خاک را می‌سازند. از طریق استفاده از کودهای زیستی، می‌توان گیاهان را سالم پرورش داد و ضمن آن پایداری و سلامت خاک را نیز افزایش داد.

مزایای کودهای زیستی در چیست؟

1. صرفه‌جویی اقتصادی.
2. حفظ و توسعه باروری خاک به‌موازات افزایش حاصلخیزی خاک.
3. جلوگیری از ایجاد آلودگی خاک و منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی ناشی از ترکیبات پسماند کودهای شیمیایی.
4. جلوگیری از توسعه بیماری‌های ناشی از مصرف آب و محصولات آلوده.
5. افزایش توان تولید محصولات در بلندمدت و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی.
6. هزینه کم‌تر از کودهای شیمیایی.

کودهای زیستی چگونه رشد گیاه را تقویت می‌کنند؟

کودهای بیولوژیک از میکروارگانیسم‌های خاصی تولید می‌شوند که نیتروژن جو را به دام انداخته و آن را به نیترات و نیتریت تبدیل می‌کنند و در دسترس گیاه قرار می‌دهند. آن‌ها همچنین فسفات نامحلول را به اشکال موردنیاز گیاه تبدیل می‌کنند.

کودهای زیستی را باتوجه‌به نوع میکروارگانیسم‌های استفاده شده در آن به چند گروه تقسیم‌بندی می‌کنند:

1. میکروارگانیسم‌های سودمند.
2. باکتریایی (ریزوبیوم، ازتوباکتر، آزوسپریلیوم و …).
3. قارچی (میکوریزا).
4. جلبکی (جلبک‌های سبز – آبی و آزولا).

کودهای بیولوژیک را باتوجه‌به اعمالی که میکروارگانیسم‌ها انجام می‌دهند نیز در گروه‌هایی تقسیم‌بندی می‌کنند:

1. تثبیت‌کننده ازت هوا.
2. قارچ‌های مایکوریزی هم‌زیست با ریشه گیاهان.
3. میکروارگانیسم‌های حل‌کننده فسفات.
4. اکسیدکننده گوگرد (تیوباسیلوس).
5. کرم‌های خاکی.