گیاهان مختلف و محصولات کشاورزی نیز همانند انسان­ها و حیوانات ممکن است تحت استرس و تنش قرار بگیرند. استرس­های گیاهی به شرایط محیطی نامطلوبی گفته می‌شود که گیاه در آن قرار دارد. این عوامل تنش­زا، یا منشأ طبیعی دارند مانند سرمازدگی، بارندگی­های بیش از حد، خشکسالی، گرمای شدید و … یا این­که نتیجه فعالیت­های انسانی باشد به‌عنوان‌مثال کوددهی بیش از حد، آبیاری زیاد و خفگی ریشه و … . در این مقاله از شیمی گل به بررسی روش های کاهش عوامل استرسزا و مزایای استفاده از کود ضدتنش می پردازیم.

استرس­های گیاهان با کمک کودهایی مخصوص به نام کودهای ضدزنش و استرس قابل‌کنترل است. در حقیقت این کودها کمک می­کنند تا گیاه به تعادل برگشته و عملکردش به هم نخورد.

انواع تنش­هایی که گیاهان با آن مواجهه می­شوند شامل مواردی چون جابه­جایی، کم­آبی یا خشکی، شوری خاک، رطوبت زیاد خاک، سرمای شدید، انواع سموم و مواد شیمیایی هستند.

به‌علاوه استرس­های زیستی نیز از طریق میکروارگانیسم­های بیماری­زا و انواع حشرات و آفات گیاهی بر رشد گیاه اثر منفی می­گذارند.

چگونگی کاهش تأثیر عوامل استرس­زا:

خاک به‌عنوان بستر اصلی گیاهان، از عوامل مؤثر در کاهش بروز تنش­های گیاهی به شمار می­رود.

اگر خاک از مواد مغذی و پر­ارزشی مانند عناصر ضروری و آمینواسیدها بهره­مند باشد، می­تواند آن را در اختیار گیاه قرار دهد و باعث مقاومت گیاه در برابر این عوامل تنش­زا گردد.

یکی از بهترین و کارامدترین محصولات برای بالابردن مقاومت گیاه در برابر عوامل استرسزا کودهای ضد تنش می باشند.

مکانیزم عمل کودهای ضد­تنش:

کودهای ضد تنش سمومی که گیاه زمان استرس از خود تولید می کند را از بین می برد و این بهترین عملکرد کودهای ضد تنش می باشد. در حقیت این کود به خنثی کردن اتیلن در گیاه کمک می­کند.

هورمون ضد­تنش می‌تواند روی ژنوم گیاه اثر گذاشته و باعث تولید آنتی­اکسیدان بیش­تر توسط گیاه شود. به علاوه، با بالا بردن مقاومت ژن کاسکاد در گیاه، سطح مقاومت گیاه را در برابر عوامل استرس­زا افزایش می­دهد.

همچنین این کودها باعث بالارفتن سطح فعالیت آنزیم­های گیاه می­شوند.

مزایای استفاده از کود ضد استرس:

این کودها، حاوی انواع عناصر ریز­مغذی مانند آهن، منگنز، روی، مولیبدن و ویتامین­های موردنیاز برای رشد گیاه به همراه آمینواسید­ها است که به‌عنوان کودی کاملاً غنی مورداستفاده گیاه قرار گیرد.

کود ضدتنش، تداخلی در عملکرد دیگر کودها مانند کود آلی گرانوله و اسید هیومیک مایع ، پودری و گرانوله و سایر کودهای تقویتی و سموم ایجاد نمی‌­کند. حتی به دلیل ازبین‌بردن خاصیت کشش سطحی آب، باعث افزایش جذب دیگر کودها و سموم کشاورزی می – شود.

کودهای ضدتنش، از تمام قسمت­های گیاه قابلیت جذب شدن را دارند (برگ، ساقه، ریشه و ساقه) که این امر منجر به ترمیم سلول­های آسیب‌دیده می­گردد.

کود ضد استرس به گیاه کمک می‌کند تا کلروفیل کافی تولید کند که منجر به افزایش فتوسنتز می‌شود، این امر بر کیفیت بهتر محصولات اثر مستقیم دارد.

کودهای ضد تنش پسماندها از کودهای شمیایی استفاده، در سلولهای گیاه باقی نماند.